پیامدهای خودارضایی که بصورت اعتیاد و بیش از حد باشد:
?
. مرحله مشکل ساز (Problematic)در افرادی که مدتی است گرفتار خودارضایی بیمارگونه و به شکل اعتیاد شده اند(روزانه بیش از ?تا ?بار) ، زودرس ترین عوارض ناشیاز خودارضایی بسیار زیاد عبارت است از
:بروز علایم زیر در فرد گرفتار، نشان دهنده آن است که شدت ابتلای وی یا مدت آن بیش از مرحله اول است و فرد حتی در روز ? تا ? بار استمناء می کند و در نتیجه عوارض شدیدتری ظاهر شده است
:بروز علایم زیر در فرد گرفتار، نشان دهنده آن است که شدت ابتلای وی یا مدت آن بیش از مرحله دوم است و فرد حتی در روز ? بار استمناء می کند و در نتیجه عوارض بسیار شدیدتری ظاهر شده است
:در دانش پزشکی، روند پیدایش علایم یک بیماری و چگونگی بروز عوارض و نشانههای کلینیکی، در شناخت هر چه بیشتر یک بیماری بسیار مهم است و میتواند پزشک را در تشخیص و درمان بهتر بیماری و مریض را در پیشگیری کمک کند. به این دلیل مناسب است درباره نحوه پیدایش برخی از عوارض خود ارضایی که در به آن اشاره شد بیشتر به آن توضیح داده شود تا خواننده عزیز با روند پیدایش این عوارض، یا به اصطلاح پاتوفیزیولوژی
(Pathophysiology) آن آشنا شود.?
. خستگی و کوفتگی:انقباض شدید و یک مرتبه تمام عضلات بدن در جریان انزال (ارگاسم یا اوج لذت جنسی)، باعث مصرف سریع مواد غذایی ذخیره شده در عضلات و به طور عمده کاهش گلیکوژن (ماده اصلی لازم برای تولید انرژی عضلانی) میشود. خستگی عضلانی تقریبا با سرعت تهی شدن عضلات از گلیکوژن رابطه مستقیم دارد و هرچه این سرعت بیشتر باشد، خستگی بیشتر است .در خودارضاییبسیار زیاد و بیمار گونه، به علت انقباضهای مکرر عضلات بدن، ذخایر گلیکوژن عضلات به سرعت تمام میشود و خستگی و کوفتگی همیشه از عوارض بدیهی آن است
.خودارضایی شدید و بیمارگونه به تدریج با تغییرات هورمونی و شیمیایی که در بدن ایجاد میکند، باعث افزایش هورمون جنسی مردانه؛ یعنی، تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون
(DHT=Dihydrotestosterone) میشود که از عواقب بالا بودن ماده DHTدر خون، ریزش موها و تاسی و بزرگ شدن پروستات و عوارض ناشی از آن در پیری است.آسیبهای روحی و روانی
ضعف حافظه و حواسپرتی، اضطراب، منزوی شدن و گوشهگیری، افسردگی، بینشاطی و لذت نبردن از زندگی، پرخاشگری، بداخلاقی و تندخویی، کسالت دائمی و ضعف اراده، احساس حقارت، عدم اعتماد به نفس، احساس گناه و عذاب وجدان بروندادهای روانی و روحی خودارضایی بیمارگونه و به شکل اعتیادی است. شرح پارهای از این موارد در مباحث گذشته روشن شد.
آسیبهای اجتماعی
:ناسازگاری خانوادگی، بیمیل شدن به همسر و ازدواج ، ناتوانی در ارتباط با جنس مخالف و همسر(استمناء بعد از ازدواج )، احساس طرد شدن، از بین رفتن عزّت، پاکی، شرافت و جایگاه اجتماعی، دیر ازدواج کردن و لذت نبردن از زندگی مشترک جهت آگاهی بیشتر
?
. نخستین گام برای درمان خود ارضایی بیمار گونه ، اعتقاد و ایمان به درمانپذیری آن و دوری از یأس و ناامیدی است. اما رسیدن به نتیجه و ایجاد هرگونه تغییر و دگرگونی نیازمند گذشت زمان، انتخاب راه صحیح و به کارگیری دقیق دستورها است. البته ترک اعتیاد و عادتِ نامطلوب، در زمانِ کوتاه بدون راهنمای کارآزموده و دلسوز، امکان ندارد. از همه اینها مهمتر، اراده و خواست فرد، نقش کلیدی و محوری را ایفا میکند. درمان و چاره جویی باید منطبق بر خواست فرد باشد؛ زیرا تا وقتی که او نخواهد، میتوان با قاطعیت گفت که درمان نخواهد شد.ویکتور پوشه - روان شناسِ فرانسوی - میگوید: افراد مبتلا به این استمناء بیمار گونه و اعتیادی ، هر روز به دفعات مختلف با تمرکز فکر به خود بگویند: «من به خوبی قادرم این اعتیاد را از خود دور کنم، من قادرم». تکرار این عبارت ساده، اثر عجیبی در تقویت اراده و روحیه دارد
.&
?
. سعی شود شکم به هنگام خواب، بیش از حد معمول پر نباشد.??
. به منظور تخلیه انرژی - زاید بدن، به طور منظم و زیاد باید ورزش کرد.تعداد زیادی از بازدیدکنندگان سایت مخصوصا نوجوانان و جوانان طی تماس با ما در رابطه با استمناء سوال داشتند اکثر این افراد دچار نگرانی ، دلشوره و عذاب وجدان بودند. اکثر سوالات در محور عوارض مشکلات و…. چرخ می زد بعلت مهم بودن سوالات برای بازدیدکنندگان ، و همچنین نبود یک مرجع معتبر و وجود خرافات و مطالب غیر علمی در این رابطه در اینترنت ، ما در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته ایم . لازم به ذکر است این مقاله از دیدگاه مذهبی به این موضوع نپرداخته است . و تنها از دیدگاه علمی و اجتماعی موضوع را بررسی کرده است .
****استمنا یا اونانیسم یا ماستور باسیون یا خود ارضایی :
استمنا یا اونانیسم یا ماستور باسیون یا خود ارضایی یا به اصطلاح عوام جلق عبارت است از سکس با خود تا سر حد ارضاء شدن که بیشتر توام با خیال بافی صورت می گیرد . خود ارضایی در قبل از ازدواج یک امر طبیعی و بدلیل کمبود رابطه جنسی میباشد و در نزد هر دو جنس شایع است . نوجوان و جوان مدتی بعد از بلوغ کم کم تحت فشار جسمی قرار خواهد گرفت و حتی در صورت عدم اقدام به این مورد در هنگام خواب تخلیه و ارگاسم صورت خواهد گرفت . لازم به ذکر است زمان اولین خود ارضایی در افراد مختلف گوناگون است و حتی خود ارضایی در کودک ? ساله نیز گزارش شده است . انسان تنها موجودی نیست که خود ارضایی می کند، و در میمونها نیز این مورد مشاهده شده است
.&
خود ارضایی در بعد از ازدواج بدلیل عدم رفتار جنسی مناسب زوجین صورت می گیرد و می بایست فرد را با ایجاد رویه درست زناشویی به روال عادی بازگرداند.البته در زمان بارداری و در هفته های آخر بارداری نیز خود ارضایی در مردان دیده می شود
.حالات روحی افراد بعد از خود ارضایی
:فرد پس از خود ارضایی خود را آدم ضعیف النفسی می یابد و تا حدودی خود را مریض و متفاوت از دیگران احساس میکند.پس از خود ارضایی بارها به خود قول می دهد که دیگر این کار را نکند ولی مجدداً تکرار می گردد! این امر باعث می شود که فرد فکر کند اراده نداشته و خود را ضعیف احساس کند.بعضی افراد بعد از خودارضایی بستگی به نوع تربیت و اخلاقیات خود دچار عذاب وجدان نیز می گردند
.?
- مسائل روانی اگرچه این مسئله بصورت عیب فیزیکی برای این مورد گنجانده نشده است ، اما به هر حال خود ارضایی تحت تاثیر مسائل فرهنگی ، دینی ، اجتماعی و فردی دچار نا بسامانی هایی در این زمینه گردیده . بطور کلی کودک از ابتدا شدیداٌ تحت تاثیر فشار مستقیم والدین خود قرار میگیرد . چه در زمانی که بطور ساده و از روی حس کنجکاوی خود، برای شناسایی اندامهای بدن خود به آنها دست می زند و چه در زمانی که بزرگتر شده و در ضمیر شخصی خود بدنبال حل معمای آفرینش و جنسیت است ، و چه در وقتی که بالغ شده و تحت تحریکات جنسی بسر می برد . والدین همانطور که گفتم به هیچ عنوان به این مسائل بصورت ساده نگاه نمی کنند و عادت دارند بی مورد همه چیز را در کثیف ترین وضعیت موجود آن در نظر بگیرند ! به هر جهت کودک در خارج از خانه همه چیز را می آموزد و هرگز خود را معطل فیلتر خانواده نمی کند . البته اصلاٌ عنوان نمی کنم که حریم رفتاری خانوادگی شکسته گردد و همه چیز بصورت عریان در آن به تصویر کشیده گردد . بلکه عنوان می کنم حریم فردی هر شخص محترم شناخته شود و بی مورد وارد آن نشوند . از طرف دیگر نگرانی والدین صرفاٌ بخاطر نا آگاهی از میزان و چگونگی عملی است که انجام می گردد . اعتیاد به هر چیزی می تواند اثرات مخرب داشته باشد . اما در حقیقت مسئله شناسایی اعتیاد داشتن به چیزی آنهم توسط والدین باز هم در حریم فردی افراد طبقه بندی می گردد و نباید وارد آن گردید .&
کودک در حین بزرگ شدن شدیداٌ تحت تاثیر تحریم آگاهی های جنسی قرار می گیرد و در نتیجه هر اطلاعاتی را که پیدا می کند جذب می کند و بسته به اقتضای سن خود و همچنین شکل خانواده و علایق و مسائل اعتقادی آنها را باور ، جمع بندی و یا مردود و غیر عملی می پندارد . بسته به میزان قدرت و بزرگی منبعی که آنها را در می یابد تاثیر حرفها در وی تشدید و یا تضعیف می گردد. اطلاعات صحیح به هیچ وجه به وی نمی رسد و حتی اظهار توجه و یا سوال مستقیم آنها نیز به چشم قره یا جوابهای پرت و پلا یا کوتاه و مزخرفی که والدین به خاطر پنهان کردن ساده ترین و کلی ترین اصل زیست شناسی از فرزند انجام می دهند ، ختم می گردد. کودک ناچاراٌ زیر فیلتر اطلاعاتی چیزهایی را دنبال می کند و می خواند . چیزهایی که مسلماٌ تحت این شرایط می تواند بسیار غیر واقعی تر از حقیقت باشد . از سوی دیگر چون این اعمال غیر معمول همواره بشدت مورد شماتت قرار گرفته کلاٌ این قبیل کارها شکل قابل ارائه ای ندارند . حال با نفوذ تربیت های اخلاقی و چیزهای دیگر هیولایی از مشکل برای فرد ترسیم می گردد که حذف آن از مغز غیر ممکن است . همیشه گاهی در بحث ها از افراد می پرسم آیا حاضرید در یک دشت ، در شب ، در زیر باران و رعد و برق خود ارضایی کنید؟ افراد ترجیحاٌ بخاطر اینکه فکر می کنند ، این یک کار کثیف و غیر اخلاقی است ، احتمالی از مجازات و اصابت یک صاعقه آسمانی را نیز در ذهن خود بررسی می کنند!! در حالیکه همه گزینه ها اصلاٌ هیچ ربطی به هم ندارند که بخواهند دلایل هم تلقی گردند! افراد همواره هر چیزی که صورت مشخصی ندارد را با درستی و نادرستی مقایسه می کنند و طبیعتاٌ این مسئله با خوب و بد و عذاب و پاداش نیز جوش می خورد و نتیجه معلوم است
!احساس گناه ، اینکه من با دیگران فرق دارم ، حس اینکه فرد از خودش بدش بیاید ، اینکه خود را ضعیف احساس کند و همه جور حس نا مربوط دیگری به وی هجوم خواهد آورد و روحیه نرم آدمیزاد را همچون سیلابی از نابسامانیها مورد تاخت و تاز قرار می دهد .. پس به اعتقاد من اثرات مخرب روانی که اکنون افراد ممکن است در خودارضایی بیایند تنها و تنها به تصاویری که فرد در ذهنش از هستی خود کشیده بر میگردد و کلاٌ موردی فیزیکی نیست . این اشکالات در حقیقت درست است که منطبق بر خود ارضایی می باشد اما قائم به آن نیست و دلیل نمی شود که خود ارضایی را دلیل تشکیل آن بدانیم . اما چه می توان کرد که فعلاٌ فرد تحت تاثیر این افکار دچار چنین تخیلاتی می گردد . به هر جهت گریزی از آن بخاطر نحوه رشد انسان نیست اما حداقل می توان فعلاٌ در اولین قدم چنین احساس های بی مورد و مخربی را از خود دور کرد
مسائل فیزیکی
.اینکه خود ارضایی شدیداًٌ برای بدن مضر است! و حالا سوال این است که آیا پرخوری برای بدن بیشتر از خود ارضایی ضرر ندارد؟ انواع اقسام داروهای شیمیایی که ورزشکاران و بدنسازان عزیز مصرف می کنند کمتر از خود ارضایی ضرر دارد؟ آیا سرسری گرفتن درمان سرماخوردگی ساده ای که می تواند عفونی گردد و قلب را نابود کند از خودارضایی کمتر صدمه میزند؟ آیا کلاٌ فقط خود ارضایی است که اینچنین وحشتناک و نابخشودنی مورد شماتت قرار می گیرد ؟
آیا بخاطر تحریمهای آگاهی های جنسی ما کمی در موارد مربوط به سکس بی رحمانه و عجولانه قضاوت نمی کنیم؟ مسئله اینجاست که هر چیزی که خارج از مسیر طبیعی آن رفتار شود می تواند به شما آسیب برساند . حتماٌ بارها و بارها انگشت خود را بخاطر تیغ صورت تراشی زخمی کرده اید. حال راه بیفتیم کتاب بنویسیم که تیغ چیز بدی است! بدن آقایان بصورت طبیعی بعد از دوران بلوغ شروع به ساختن اسپرم می کند . این اسپرم باید بصورتی از بدن خارج گردد و در بدن باقی نماند . چون اسپرم مناسب برای تولید بچه به اصطلاح باید ناقص نباشد . این مخزن اسپرم در مردان بطور مرتب باید جایگزین گردد تا در لحظه مقتضی بهترین فرآورده را از خود خارج نماید . اسپرم بعد از اینکه به اصطلاح تاریخ مصرفش با طل گردید به رنگ زرد و یا تا حدی قهوهای در می آید . غلیظتر می شود و اکنون زمان خارج شدن آن فرا رسیده . بطور اتوماتیک بدن زمان اینکار را حدس زده و در طول شب و در هنگام خواب آن را خالی می کند .( اینکه بعضیها کم این مورد را دارید و یا ندارید به میزان تستسترون تولیدی بدنتون ، فعالیت ، تغذیه ، تحریکات و هزارتا چیز دیگه ربط داره و بیماری نیست . چرا در خواب جواب قطعی نیست ولی بهترین جواب موجود اینه که بخاطر اینکه انرژی کمتری بسوزونید وکالری حروم نکنید
. )در دختران اسپرمی تولید نمی شود اما در اثر تحریکاتی که ممکن است به هر دلیلی بشوند ، خون بطور مداوم به جهاز جنسی آنها هجوم میاره و در نتیجه بدن آنها مدام تحت آماده شدن برای رابطه جنسی قرار می گیره و هی ترشحات مربوطه رو انجام میده . این میزان تحریک به بالاتر بودن سن، آمادگی بدن برای ازدواج و سکس ، تحریکات بلوغی (که من برخلاف همه افرادبلوغ فیزیکی دختران را ? مرحله ای می دانم . ? مرحله در ? سالگی برای تکمیل پروسه فیزیکی جنسیتی و مرحله دوم و پایانی آنها در حدود ?? تا ?? سالگی برای شکل گیری جنسیت) ارتباط مستقیم دارد . به هر جهت برا ی خروج این مواد ترشح شده و بدون استفاده مانده دختران از عروق و عادات ماهیانه کمک می گیرند که آقایان چنین امکانی ندارند . برای همین دختران نیاز به تخلیه در خواب ندارند . اگرچه این اتفاق بندرت و با فواصل طولانی گاهی بدلایل اختلالاتی که در موارد یاد شده گفته شد نیز، برای آنها اتفاق می افتد و آنها هم قابلیت تخلیه در خواب را دارند
.در هر صورت در هر دو جنس یاد شده میزان ترشحات و تحریکات گاهی به حدی مازاد میرسد و چنان می کند که دیگر فرد به در و دیوار بدیده سکسی نگاه کند! در این شرایط ( که زمان خوبی برای خودارضایی می تواند باشد چون در غیر اینصورت بدن کار شما را انجام خواهد داد) نتیجه کاملاٌ مشخص است
.&
?
اعتیاد به خود ارضایی
:حال اگر خودارضایی در فرد خارج از کنترل گردد و مثل بعضی افراد مدام مشغول انجام این عمل باشید ، مسلماٌ این سیکل محاسبه شده توسط بدن به هم خواهد خورد. آسیبهایی که بشما میزند بخاطر عدم دریافت کالری و از سوی دیگر سوزاندن کالری ذخیره شده بدن ، می تواند شدید باشد . لاغری و حتی چاقی مزمن برای شما به ارمغان بیاورد . یا کلاٌ هر اختلالی را در بدن شما تولید کند . به اندامهای تناسلی ضربه وارد کند . آنها را تحلیل ببخشد . خروج منی در آقایان و عدم ادرار و در نتیجه باقی ماندن بخشی در لوله خروجی آلت باعث عفونت در دراز مدت گردد . تخلیه عروقی بدن و شدت گرمایی بالای آن در صورتی که شستشو را رعایت نکنید می تواند باعث ناراحتی های پوستی گردد . مسئله زود انزالی را برای شما به ارمغان بیاورد که توضیح لازمه آن را اینجا دادم . می توانید مطالعه کنید . به پروستات شما ضربه بزند . دچار ضعف بدنی گردید . (ضعف بدنی بخاطر کالری سوخته شده) و کالری لازمه به سلولهای ضعیف و حساس از قبیل آنهایی که در چشم وجود دارند نمی رسد و به آنها آسیب برساند . بسادگی دچار دردهای کمر گردید . فاصله بین مهره ها را از ماده لازمه و نرم کننده خالی کنید از طرف دیگر سکس امری روانی و لازم برای شرکت تمام اعضای بدن میباشد: در خود ارضایی بطور مثال بخش لامسه چندان مورد توجه قرار نمی گیرد . در نتیجه نمی تواند به هیچ عنوان جایگزین سکس گردد . اشکال این مسئله این است که زمانی که تمام اعضای بدن شما ( مثل زمان سکس ) مورد تخلیه قرار نگیرد ، شما آنها را تشنه کردید و به آن پاسخ ندادید! مانند آب شور به فرد تشنه . در نتیجه تخلیه شده اید اما کامل خیر! در مواقع بحرانی از تحریک تخلیه به این صورت همانطور که در قسمت بالا مقاله گفتم دارای مزایا می باشد اما در حالت معمول که فرد از روی بیکاری یا یک تحریک قابل کنترل و یا هر مورد دیگری ، بی جهت بدن خود را فعال می کند، باعث می گردد که ااقدام به انجام به این عمل را بالا ببرد و در روز به چندین دفعه برساند . در نتیجه آسیبها کاملاٌ تشدید شده و مشخص است
.&
?
برای بسیاری از زنان جوان در ایران عدم آشنایی با رابطهی جنسی، اندام تناسلی خود و حتى ارضای جنسی و در مواقعى راههای مختلف جلوگیری از حاملگی باعث دشواریهای زیادی در زندگی زناشویى میگردد. رابطهای که میتواند زندگی دو انسان را زیباتر، گرمتر و پیوند مشترک را نزدیکتر گرداند، در موارد زیادى تنها به ارضاییکجانبهی مرد و دلسردی و افسردگی روزافزون زن منجر میشود.
خانم مژگان کاهن روانشناس ساکن بلژیک، در رسالهی تحقیقی خود در دانشگاه بروکسل به مسئلهی تلقی انسانها از مسایل جنسی و رابطه جنسى قبل از ازدواج، در ایران در کشور بلژیک و همینطور ایرانیان مهاجر مقیم این کشور پرداخته و با کار مقایسهای سعی در نشان دادن تاثیر فرهنگ در نوع تلقی انسانها از این رابطه نموده است.
برای نمونه وى از دیدگاه مردان و زنان ایران در اینباره مىگوید وقتی قضیه بکارت را مطرح میکنی، اکثریت قریب به اتفاق ایرانیها به حفظ بکارت دختر اشاره میکنند. تقریبا درصدشان. اما، وقتی میپرسی نظرتان در مورد روابط جنسی قبل از ازدواج چیه، متوجه میشویم که عامل جنسیت در پاسخی که به این سوال میدهند خیلی تعیین کننده است و تفاوتهایی بین پاسخهای زنها با مردها مشاهده میکنیم که از لحاظ آماری معنیدار است. به این شکل که اکثریت زنهای ایرانی چیزی که مطرح میکنند اینست که با روابط جنسی قبل از ازدواج مخالفاند. در حالیکه مردهای ایرانی با اکثریت قریب به اتفاق، طرفدار حفظ بکارتاند، ولی با روابط جنسی قبل از ازدواج چندان مخالفتی ندارند
.گفتگو درباره رابطه جنسى تابو محسوب مىشود و سوالات و مسائلى در اینباره که بویژه دختران و پسران جوان را بخود مشغول مىکنند، در بسیارى از مواقع بىجواب مىمانند و یا در گفتگو با همشاگردىها و همسالان اغلب به شکل ناصحیح و ناشیانه، پاسخ داده مىشوند
.در سالهای اخیر تلاش شده که قبل از ازدواج برای زوجهای جوان علاقمند، در کلاسهای آموزشی درباره رابطه جنسى و راههاى جلوگیرى از حاملگى توضیحاتى داده شود. اما، آیا این کلاسهای یک تا چندساعته و بسیار کوتاه میتوانند کمک کافى براى آنان باشند و چه کسى جوابگوى سوالات باقیمانده خواهد بود؟ چرا آموزش عمومی جوانان و بویژه زنان جوان در اینباره در مدارس و مراکز علمی انجام نمیگیرد؟
یکی از شرکت کنندگان در کلاسهای آموزشى مسائل جنسی قبل از ازدواج میگوید: «خیلی خوب بوده. مثلا بخاطر احساس شرم و حیایی که وجود دارد، ما فکر میکنیم خیلی چیزها گناه هست یا مثلا زشت است، حیا است ولی اینجا به ما گفتند که اینطوری نیست. میتوانیم بهتر و راحتتر برخورد کنیم زن جوان دیگرى که در این کلاسها شرکت کرده معتقد است: «دوست داشتم کاملتر و قشنگتر توضیح میدادند. خیلی خوب بود، ولی مثلا بیشتر وارد جزییات روابط زناشویی و ازدواج و اینها مىشدند. بازهم فکر میکنم یکسری شرم و حیا هنوزبود. خوب، آدم یک کم احساس حقارت میکند که یک دختر جوان دربارهی اینجور مسایل چیزی بداند یا چرا در این باره اصلا مطالعه نکرده. از این نظر برایم یکجوری جای تعجب داشت که چرا تا بحال به این فکر نیفتادهام که در اینجور مسایل مطالعاتی داشته باشم. همان اندام تناسلی، خوب، این چیزی ست که مربوط به خود خانمهاست، ولی من چیز زیادی از آن نمیدانستم. در صورتی که خیلی مهم هست. مثلا آن قسمتی که بیان کرد که به کامل شدن غرایز جنسی طرفین توجه بشود. خب، این مسلما خیلی کمک میکند. مثلا گفتهاند به آقایان زودتر این حالت دست میدهد! خوب، وقتی که آقایان ندانند که خانمها هم یک چنین حالتی دارند، مطمئنا خانم سرخورده میشود، اگر آن حالت اش تکمیل نشود یا ممکن است اصلا برایش مشکلی ایجاد کند آقای امینی از مربیان کلاس آموزشی مسایل جنسی دربارهی محتوای آموزشی و بویژه اولین رابطهی جنسی بین زن و مرد جوان میگوید: «ما در همان ابتدا توضیح میدهیم که شما اولین سکس تان باید در شرایطی کاملا عاطفی، محبت آمیز باشد و از لحاظ روحی آمادگی دو طرف وجود داشته باشد. بنابراین، این را تعمیم میدهیم به کل کلاس و در تمام مراحل، حتا در رابطه با استفاده از وسایل تنظیم خانواده، توصیه میکنیم که حتما وسیلهای انتخاب بشود که همسرشان هم موافق باشد
منبع:سایت پزشک